Theo SSI Research, năm 2021, nhu cầu thủy sản đã tăng dần tại các thị trường lớn như Mỹ và châu Âu do HORECA (khách sạn, nhà hàng…) dần mở cửa trở lại.
Đối với ngành tôm, trong khi Ấn Độ đang vật lộn với sự gián đoạn chuỗi giá trị thì Ecuador nổi lên với thành công tuyệt đối, tiếp theo là Việt Nam và Indonesia. Xuất khẩu sang Mỹ và châu Âu tăng mạnh lần lượt 23% và 13% so với cùng kỳ. Xuất khẩu sang Trung Quốc giảm 25%, vẫn chậm hơn do các quy định nghiêm ngặt về dịch Covid-19 tại các cảng biển Trung Quốc.
Đối với xuất khẩu cá tra, Việt Nam vẫn duy trì vị trí dẫn đầu. Tăng trưởng xuất khẩu được thúc đẩy bởi thị trường Mỹ cả về sản lượng và giá, xuất khẩu sang Trung Quốc và châu Âu kém khả quan.
Sang năm 2022, nhu cầu thủy sản có thể tăng mạnh nhờ việc mở cửa trở lại của các nền kinh tế. Ngoài thị trường Mỹ, nhu cầu tại châu Âu và Trung Quốc cũng được kỳ vọng mạnh hơn nhờ tác động của Hiệp định EVFTA và nới lỏng hạn chế thủy sản tại các cảng của Trung Quốc, qua 2 năm liên tiếp ở mức thấp.
Với sự không chắc chắn về các biến thể mới của Covid-19, kế hoạch xuất khẩu thủy sản trong năm 2022 khá khiêm tốn ở mức 8,73 tấn về sản lượng và 9 tỷ USD về giá trị, không tăng trưởng.
Khi nhu cầu tăng mạnh thì SSI Research cho rằng giá bán bình quân có thể tiếp tục xu hướng tăng.
Giá bán cá tra chạm đáy trong quý IV/2020, sau đó dần phục hồi trở lại. Giá cá tra bình quân tại Mỹ hiện đạt 3,40 USD/kg (tăng 50% so với cùng kỳ), tương đương 75% mức giá đỉnh trong năm 2018.
 |
Theo quan sát của chuyên viên phân tích SSI Research, giá cá nguyên liệu quý IV/2021 tăng 13% so với cùng kỳ và 8% so với quý trước do nguồn cung thiếu hụt trước việc diện tích nuôi giảm khi áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội trong quý III/2021.
 |
Dữ liệu của AgroMonitor cho thấy nguồn cung cá tra giảm 14% so với cùng kỳ trong tháng 11/2021. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), diện tích nuôi cá tra giảm 30-50% so với cùng kỳ dẫn đến tình trạng thiếu hụt nguồn cung tạm thời trong quý I/2022. Điều này sẽ làm tăng thêm chi phí cho cá nguyên liệu và có thể làm giảm biên lợi nhuận của các công ty sản xuất trong quý I/2022 vì rất khó để chuyển hoàn toàn sang giá bán bình quân. Chu kỳ nuôi cá tra là 6 tháng và giá cá nguyên liệu đã tăng nên tình trạng thiếu hụt nguồn cung được kỳ vọng sẽ giảm dần trong quý II/2022.
Trong năm 2021, các doanh nghiệp sản xuất thủy sản phải đối mặt với áp lực chi phí lạm phát, bao gồm cả nguyên liệu thô và thức ăn chăn nuôi. Ngoài ra, hầu hết các công ty xuất khẩu phải chịu chi phí gia tăng do thiếu container, giá cước vận chuyển tăng và tình trạng tắc nghẽn cảng kéo dài.
SSI Research cho rằng doanh nghiệp sản xuất thủy sản sẽ tiếp tục đối diện với áp lực chi phí nguyên liệu thô kéo dài trong năm 2022. Đối với chi phí vận chuyển, giá cước có thể trở về bình thường sau khi tình trạng tắc nghẽn cảng được giải quyết trong quý II/2022, theo dự báo của McKinsey.